خشونت علیه زنان در موسسات اجتماعی
مدرسه:
در مدرسه که مهمترین موسسه اجتماعی است،کتاب های درسی کلیشه ای ارائه می دهد که بر محدودیت فضای زندگی زنان تاکید دارد. کتاب های درسی در مقطع دبستان ذهنیت دانش آموزان را از شش سالگی با کلیشه های جنسیتی ،که جداسازی دو جنس در نهادها و موسسات اجتماعی نتیجه حتمی آن است،تحت تاثیر قرار می دهد.کلیشه ها افراد جنس زن را محکوم به انجام امور خانگی یا شبه خانگی و محدود شدن در نقش های خاص میکند و به افراد جنس مرد اجازه می دهد فضای اجتماعی خود را تا بینهایت گسترش دهند.
کمیته "نقش زن در کتاب های فارسی" به همین منظور و برای رسیدن به راه کارهای عملی تحقیقاتی را در مورد کتاب های درسی انجام داده است. این تحقیق در مورد محتوای فعلی و تصاویر کتب درسی درباره زنان ،در مقاطع تحصیلی ابتدایی و راهنمایی مورد بررسی قرار گرفته است. بر اساس نتایج اولیه این تحقیق،در تصاویر کتاب فارسی اول ابتدایی نوعی نگرش مردسالاری دیده می شود. از سوی دیگر با توجه به اینکه تقریبا نیمی از دانش آموزان کشور را دختران تشکیل میدهند اما در کتاب فارسی اول ابتدایی ،تصویر دختر 52 بار و تصویر پسر 108 بار چاپ شده است.
طبق تحقیق ستاد امور بانوان وزارت آموزش و پرورش ، در فعالیت های اجتماعی مانند تظاهرات و نماز جمعه اغلب عکس مردان به تصویر کشیده شده است و همچنین لباس های زنان نیز در این کتاب با موقعیت و شخصیت کنونی آنها متناسب نیست.
کمیته "نقش زن در کتب درسی" در بخش بررسی محتوایی کتب ابتدایی به این نتیجه رسیده است که در کتب فارسی اول ابتدایی نقش مادر با وجود جلوه های گوناگونش به عنوان کمک معلم ،همرا و مشاور کودک در نظر گرفته نمی شود بلکه مادر کسی است که فقط غذا میپزد و کارهای منزل را انجام می دهد.
در این کتاب ها زنان فقط در نقش مادری به رسمیت شناخته شده اند در حالی که مردان علاوه بر نقش پدری به عنوان نویسنده،سیاستمدار،مخترع،مبارز و دیگر نقش ها مطرح شده اند که این عناوین مانع ایفای نقش پدری نمیشود.
در کتاب های دوره ابتدایی از زنانی که از اصحاب پیامبر اکرم بودند،سخنی به میان نیامده است.
بر اساس این تحقیق،نه قطعه شعر در کتاب پنجم دبستان درج شده که فقط یکی از آنها از یک شاعر زن(پروین اعتصامی)انتخاب شده است.
در بخش بررسی ارزش ها و صفات نیز در کتاب های درسی مذکور صفاتی مانند باهوشی ، پشتکار،کوشایی،کاردانی، دانش اندوزی ،کنجکاوی ،آگاهی ،فعال بودن و دانایی در کتاب های درسی به مردان نسبت داده شده است. این در حالی است که به زنان صفاتی مانند مهربانی ،پایداری ،بردباری ،وفاداری ،رنج دیدگی ،پرهیزکاری و فداکاری نسبت داده میشود که اینگونه صفات عمدتا فاقد تحرک است و انگیزه ای برای تلاش و کوشش ایجاد نمیکند.
تدوین کنندگان کتاب های درسی باید کسانی باشند که توانایی ،استعداد لیاقت یکسان بین مردان و زنان را باور داشته باشند و در شورای تدوین کتاب های درسی از حضور صاحب نظران زن استفاده شود.
برای ارتقای فرهنگ عمومی ضروری است تا تصاویر ،عناوین و محتوا با کیفیت مناسب و القای مثبت نقش زنان ،مردان ،دختران و پسران تدوین شود.
